Menu

Exposure in Vivo

Het doel van de Exposure behandeling is dat u, ondanks de chronische pijnklachten, weer op een normale manier beweegt en dagelijkse activiteiten uitvoert. Door blootstelling (“exposure”) aan activiteiten en/of bewegingen die angst opwekken, wordt geprobeerd dit doel te bereiken. U voert daadwerkelijk bewegingen en activiteiten uit om te ervaren dat deze geen ernstige negatieve gevolgen hebben.

Inhoud van deze pagina

Onderzoek laat zien dat cliënten een sterke leerervaring opdoen wanneer het contrast tussen wat ze verwachten en wat er daadwerkelijk gebeurt, groot is.

In de film leggen we meer uit over Exposure in vivo behandeling.

Pijn is normaal!

Wanneer je pijn ervaart, probeer je alles te doen om er vanaf te komen. Dit is begrijpelijk omdat pijn niet fijn is. Ondanks dit onprettige gevoel is pijn wel een effectief en essentieel onderdeel van het leven. Pijn beschermt je en maakt je attent op mogelijk gevaar en ontstaan en/of verergering van letsel. Het zorgt ervoor dat je anders gaat bewegen en gedragen en anders gaat denken. Dit alles heeft weer een positief effect op genezing. Kortom, het is heel nuttig om pijn te ervaren.

Onze hersenen spelen een belangrijke rol bij de ervaren pijn. Elke pijnervaring is een normale en nuttige, maar onplezierige reactie op een situatie die door onze hersenen wordt beoordeeld als zeer dreigend. Zelfs wanneer er sprake is van schade in bijvoorbeeld de spieren, pezen en/of zenuwen hoef je geen pijn te ervaren als je hersenen denken dat je niet in gevaar bent. Omgekeerd kan het ook: als er helemaal geen schade (meer) bestaat in het lichaam kan het nog steeds pijn doen als je hersenen denken dat je in gevaar bent. Je hersenen bepalen dus of je iets als wel of niet pijnlijk ervaart.

Rugpijn is, naast hoofdpijn, de meest voorkomende pijnklacht. Bij rugpijn laat onderzoek zien dat er vaak geen verband is tussen de hoeveelheid schade aan de wervel(s) en/of zenuw(en) en de pijn die iemand ervaart. In feite hebben veel mensen weefselveranderingen zoals slijtage van de wervels, maar toch nooit rugpijn. Veel weefselveranderingen zijn gewoon een normaal onderdeel van het leven en hoeven niet pijn te doen. Het is aannemelijk en normaal dat een röntgenfoto van de wervelkolom bij een ouder persoon veranderingen laat zien die kunnen worden beschreven als gewrichtsslijtage. Belangrijk is dat deze veranderingen pijnlijk kunnen zijn, maar dit niet betekent dat iemand moet stoppen met een actief leven.

Angst voor pijn?

Ondanks dat bewegen belangrijk is, blijken veel mensen met chronische pijn toch bang te zijn om met pijn te bewegen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat angst voor pijn, om te bewegen met pijn, en de verwachte consequenties voor het lichaam een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling en in stand houden van chronische pijn. Mensen kunnen ook angst ontwikkelen voor het niet meer kunnen uitvoeren van activiteiten die ze waardevol vinden.

Angst voor pijn kan op verschillende manieren ontstaan:

  1. Een beweging, zoals het herhaaldelijk optillen van boodschappen, die steeds een acute pijnscheut veroorzaakt, kan voor sommige individuen leiden tot de ontwikkeling van angst voor pijn.
  2. Het proces waarbij zich angst ontwikkelt wanneer het individu anderen observeert die in contact komen met (en angstig reageren op) pijn. Zo blijkt ook de interactie tussen een kind en zijn omgeving een grote invloed te hebben op de pijnervaring van het kind en de eventuele beperkingen die het kind ontwikkelt.
  3. Tenslotte kan ook het krijgen van informatie of instructies over pijn en bewegen met pijn leiden tot de ontwikkeling van angst voor pijn.

Exposure in Vivo behandeling

Omdat angst voor pijn en belangrijke rol speelt in het ontstaan en behoud van chronische pijn, is een behandeling ontwikkeld die zich richt op het verminderen van angst om mensen met pijn in beweging te krijgen. Deze behandeling heet Exposure in Vivo en is tot stand gekomen door onderzoek van de Universiteit Maastricht in samenwerking met Maastricht UMC+ en Adelante.

De doelstelling van de Exposure behandeling voor pijn gerelateerde angst is dat een patiënt, ondanks de chronische pijnklachten, weer op een normale manier beweegt en dagelijkse activiteiten uitvoert. Door de patiënt bloot te stellen (“exposure”) aan activiteiten en/of bewegingen waarvan de patiënt negatieve verwachtingen heeft en angst opwekken, wordt geprobeerd dit doel te bereiken. De patiënt voert daadwerkelijk bewegingen en activiteiten uit, om te ervaren dat deze geen ernstige negatieve gevolgen hebben. Onderzoek laat zien dat patiënten een sterke leerervaring opdoen wanneer het contrast tussen wat ze verwachten en wat er daadwerkelijk gebeurt, groot is.

Voor patienten:

Heeft u pijn en vraagt u zich af of de Exposure behandeling iets voor u is, bekijk dan de folder.

Voor behandelaars

Ben je zelf therapeut, en wil je je scholen in de Exposure behandeling? Kijk dan op onderstaande website, kijk dan bij kennisoverdracht.