Menu

‘Behandelen van dwarslaesiepatiënten is dankbaar werk’

10 oktober 2019

Dokter Cees Pons (76) was vanaf begin jaren zeventig actief als revalidatiearts bij Adelante. Hij was tevens een gerenommeerd opleider én een van de grondleggers van de moderne dwarslaesiebehandelingen. Pons heeft meer dan 35 jaar van het vijftigjarig jubileum van Adelante daadwerkelijk in de praktijk meegemaakt.

In zijn woonhuis in Hulsberg ontmoet de revalidatiearts in ruste zijn collega revalidatiearts Charlotte van Laake, die nu de positie heeft die hij plusminus 45 jaar geleden had. Hij is meteen oprecht geïnteresseerd in haar ervaringen en al snel vliegen termen als longpuncties, IC, neurologie, arm- en handfunctie over tafel. Pons vertelt met zichtbaar plezier over zijn werkzame leven. Hij heeft regelmatig nog wel een beetje heimwee naar zijn vroegere baan. “Ik mis vooral mijn betrokken collega’s en mijn patiënten die lief en leed met me deelden. Een revalidatiearts heeft dankbaar werk.”

Behandeling dwarslaesie patiënt steeds beter

Terugkijkend op 50 jaar Adelante, waarvan Cees Pons er meer dan 35 meemaakte, valt vooral het snel verbeterende perspectief voor dwarslaesiepatiënten op. Pons begon in de zeventiger jaren en in die tijd kon er gelukkig al veel meer dan in de jaren vijftig en zestig. Hij was zelfs één van de grondleggers van de moderne dwarslaesiebehandeling. Dr. Pons: “Zeventig jaar geleden gingen dwarslaesie patiënten meestal dood. Vroeger kon men de lichamelijke klachten, zoals het niet kunnen plassen, bij een dwarslaesie onvoldoende behandelen waardoor mensen vaak stierven ten gevolge van de complicaties van een dwarslaesie. Het vak van revalidatiearts was in die tijd nog niet erg bekend:  het was vooral pionieren. Toen ikzelf startte werden er gelukkig zeer grote stappen gezet, waardoor de kwaliteit van leven voor mensen met een dwarslaesie aanzienlijk kon worden verbeterd. Bij Adelante begonnen ze al in de zeventiger jaren met de innovatieve diagnosegebonden aanpak, gemotiveerd door bijzondere mensen als Harry Ter Riele en Cees de Ruyter. Die interdisciplinaire diagnosegebonden aanpak was een belangrijk kantelpunt!”

Zenuwbanen verleggen
Charlotte van Laake knikt en vertelt dat er het afgelopen decennium ook weer indrukwekkende innovatieve behandelmethodes zijn bijgekomen voor de behandeling van dwarslaesiepatiënten. “Een mooi voorbeeld is dat we er steeds beter in slagen om de functie van handen en armen bij patiënten te verbeteren. Eerst deden we dat al door het omleggen van spiertjes, maar de laatste tijd lukt het ook steeds vaker om succesvol zenuwbanen om te leggen. Op die manier kunnen bepaalde spieren, die eerst stil lagen, opnieuw worden geactiveerd.”  
Cees Pons vindt die ontwikkelingen prachtig en bekent dat hij het nog met interesse volgt. “Maar ik besef terdege dat het werk totaal anders is geworden. Echt alles is de afgelopen jaren veranderd zoals de structuur van de organisatie en de werkwijzen. Vroeger hadden we als revalidatiearts een soort ‘eigen winkeltje’ en waren mijn assistenten Elly en Marijke secretaresse en gastvrouw tegelijkertijd. Het was wat kleinschaliger en intiemer en dat paste goed bij me. Ook genoot ik van het opleiden van andere revalidatieartsen, dat was voor mij de kers op de taart.”

Dwarslaesie patiënten zijn regelmatig levenskunstenaars
De motivatie van Pons en Van Laake om voor het specialisme revalidatie te kiezen, blijkt overeen te komen. Als revalidatiearts kijk je naar de hele mens. Daarnaast waren ze allebei als geneeskundestudenten ook op medisch gebied breed geïnteresseerd, een kwaliteit die als dwarslaesiedokter goed van pas komt. Van Laake: “Bij een dwarslaesie komt veel medische zorg kijken, je moet regelmatig flink ‘dokteren’.” Beiden vinden het bijzonder waardevol dat je in dit bijzondere vak zo dichtbij mensen mag komen.  Tevens bewonderen ze de grote veerkracht van patiënten met een dwarslaesie. Pons: “De meesten slagen er na de revalidatie opvallend vaak in om met de nodige creativiteit weer iets van het leven te maken. Een aantal van hen zijn zelfs heuse levenskunstenaars. Ik heb met een aantal patiënten nog steeds contact. We praten dan niet meer over de dwarslaesie, maar over hobby’s, relaties en alle andere zaken die het leven de moeite waard maken.”

CV dokter Cees Pons
Cees Pons was sinds begin jaren zeventig werkzaam als revalidatiearts bij Adelante. Hij was specialist op het gebied van dwarslaesies en een grondlegger van de moderne dwarslaesiebehandeling. In 1990 was hij hoofd specialistenopleiding Hoensbroek en een bevlogen docent. In 2001 ontving hij de ‘Zilveren Balk’ van de Vereniging van Revalidatieartsen en later werd hij met de gouden speld geëerd vanwege zijn grote inzet voor de opleiding en scholing van revalidatieartsen. In 2003 nam dokter Pons afscheid van Adelante en ging hij met pensioen. Cees Pons is erelid van VRA en erevoorzitter van het NVDG.

CV dokter Charlotte van Laake
Charlotte van Laake is een revalidatiearts met als aandachtsgebieden: dwarslaesie, conus cauda, spina bifida, neuropathische pijn en spasticiteit. Ze is werkzaam bij Adelante Zorggroep op de afdeling ‘Dwarslaesie’ en bij Maastricht UMC+ op de Acute Ruggenmerg Unit en op de polikliniek. Daarnaast is ze onderzoeker aan de Universiteit Maastricht, waar ze in 2020 promoveert op het thema neuropathische pijn. Charlotte van Laake is lid van het Nederlands Vlaams Dwarslaesiegenootschap (NVDG) en lid van de Werkgroep Wetenschap van NVDG.

<toon alle berichten